سپاه در گذر انقلاب ، به کوشش محمد قاسم فروغی جهرمی همراه با طلیعه داران سبز انقلاب اسلامی

موسسه مطالعات سیاسی فرهنگی «اندیشه ناب»، گروه فرهنگ و رسانه:

همراه با طلیعه داران سبز انقلاب اسلامی
محمد قاسم فروغی جهرمی
به نام آن که قلم را برای آگاهی و معرفت انسانها در اختیار بهترین مخلوق هستی نهاد تا بتواند ره توشههایی مناسب و جاودان برای نسل بشر به یادگار گذارد و همواره او را به کمال جویی و حق طلبی راهنما باشد.

شکر خدا که از مدد بخت کار ساز بر            حسب آرزوست همه کار و بار دوست

گر باد فتنه هر دو جهان را به هم زند           ما و چراغ چشم و ره انتظار دوست

ماییم و آستانۀ عشق و سر نیاز                تا خواب خوش که را برد اندر کنار دوست

دشمن به قصد حافظ اگردم زَند چه باک       منّت خدای را که نیم شرمسار دوست

کارهای بزرگ اغلب از نقطه ای آغاز میشود که فراسوی آن به خوبی روشن و مشخص نیست و سرانجامی کاملا پیش بینی شده نمیتوان برای آن متصور بود اما طبیعی است که در جریان کار عظمت و بزرگی موضوع سیطره خود را بر روند انجام آن حاکم مینماید
روزی عزیزی دلسوخته با توجه به پوشه هایی که از اطلاعیه ها بیانیه ها پیام ها و…. روابط عمومی سپاه جمع آوری و نگهداری میکرد مرا به سوی خود و کاری که مورد نظرش بود فراخواند و اظهار کرد چنانچه این منابع تدوين و تكميل شود محل رجوع پژوهشگران از سویی و ارایه عملکرد و تاریخچه فعالیتهای سپاه از جانب دیگر خواهد بود.
همان لحظه به ،گستردگی متنوع بودن و تأثیر عمیق همه جانبه آن اندیشیدم و باور داشتم که این منبع غنی و سرشار از لحظه لحظه های پرحوادث انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی چگونه میتواند اثری برای بازخوانی وقایع و تاریخ انقلاب با توجه به مأموریتها و عملکردهای سپاه برای پاسداری از انقلاب اسلامی توسط این ارگان تأثیرگذار و «مادر» در این مرز بوم پس از انقلاب شکوهمند ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ به حساب آید این مهم را با عزیز فرهیخته و کاردان سردار شریف که مسئولیت روابط عمومی سپاه را عهده دار بودند در میان گذاشتم و ایشان نیز به دلیل در ایت اندیشمندی و آینده نگری بر انجام این فعالیت صحه گذاشتند و مرا به انجام آن مأمور نمودند.

هر کجا بوی خدا میآید     خلق بین بی سر و پا می آید

 دیوان شمس

کار ابتدا با برگزاری جلساتی مشورتی با عزیزان کارشناس و صاحب نظر و صاحب صلاحیت مورد بررسی وتأمل لازم همراه شد چهارچوبهایی برای انجام کار در شکل علمی و تاریخی آن تعیین گردید و با رمز یا علی(ع) این امر خطیر آغاز شد. جناب آقای عباس عظیمی قبول زحمت فرمودند تا برای ارایه الگویی برای تدوین جلد اول همت گمارند. ابتدا منابع موجود در اختیارشان قرار گرفت و سپس با مراجعه به آرشیو روزنامه ها و برخی از جراید مطالب مربوط به سپاه استخراج و در اختیارشان گذاشته شد تا مورد بررسی قرار گیرد مطالب مورد نیازشان انتخاب شد و پس از زمان بیش از یک سال کار اولیه تدوین منابع توسط ایشان به پایان رسید و تحویل شد.
مرحله بازبینی و کنترل نهایی و حک و اصلاح های لازم و تطبيق كامل اصل مطالب با متن تدوین شده و… که میبایست با رعایت کامل امانتداری و ارایه اسناد معتبر همراه باشد به صورت کاملا دقیق و تأمل لازم پشت سر گذاشته شد و پس از گذر از این مرحله کار تقریباً آماده انتشار شد اما برای رسیدن به این انجام ناچار موارد عدیده ای صورت پذیرفت -۱ برای تهیه این کتاب مجموعه اسناد روابط عمومی سپاه مطالعه شد و تمامی اطلاعیه ها بیانیه ها پیامها خبرها و سپاه از بایگانی ارزشمند این مجموعه استخراج گردید. (حفظ و نگهداری این منابع و اسناد نشانگر تلاش قابل قدردانی و تکریم تمامی اعضای دست اندر کار و مسئولان روابط عمومی سپاه از آغاز این دهه تا کنون است که با همت و اندیشمندی برای نگهداری و ثبت این اسناد در تاریخ معاصر ایران اسلامی گامهای مؤثری برداشته اند. اجرشان عند الله.
-۲ برای ارایه هر چه کاملتر ،کتاب و از آنجا که ممکن است به هنگام تدوین این کتاب به دلیل سرعت عمل انتشار این اطلاعیه ها و بیانیه ها در هنگام صدور مواردی در این بایگانی موجود .نباشد به منابع دیگر – به ویژه روزنامه های کیهان جمهوری اسلامی و اطلاعات و نیز کتابها و نشریات منتشره سپاه مانند شماره های ماندگار هفته نامه پاسداران و مجله پیام انقلاب ارگان) ،سپاه مجلۀ امید انقلاب ارگان) دانش آموزی سپاه پاسداران مجله پاسدار انقلاب ارگان سپاه پاسداران (قم) و كتاب مجموعة ۱۵ بیانیه نخستین دفتر سیاسی سپاه مراجعه شد تا این مجموعه ارزشمند هر چه بهتر و کاملتر در اختیار دوستداران تاریخ معاصر ایران قرار گیرد.
٣ نكته جالب توجه مقام حقیقی و حقوقی صادر کننده اطلاعیه ها بیانیه ها و پیام های سپاه در هر دوره است که برای توجه به این نکته در جدول صدر هر مطلب با عنوان امضا» به این مهم اشاره شده است
نوع مطالب نیز از اهمیت به سزایی برخوردار .است گاه مطلب منتشره ای از سوی سپاه با نام «اطلاعیه» منتشر شده گاه مطلب از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و به صورت «بیانیه» منتشر شده و گاه به صورت پیام» به مخاطبان خاص و عام منتشر شده و گاه «گزارش» مربوط به امور و فعالیتهای سپاه در خبری منتشر شده است که همه این موارد در اسناد آورده شده است.
٤- در تهیه این کتاب برای بهره برداری و نشر خبرهای مربوط به بیانات حضرت امام خمینی(ره) و دیدار اعضای سپاه با آن رهبر کبیر و فرامین آن حضرت به سپاه به مجموعه نفيس صحيفه امام (ره) مراجعه شده و این دسته از مطالب نیز عينا و بدون دخل و تصرف از این صحیفۀ ارزشمند و ماندگار برداشت شده است. گرچه پیشنهاد میشود در این کتاب جاودانی با بازنگری مناسب شیوه نگارش  و رسم الخط یکسان در کتاب اعمال شود و توضیحات کامل تر و جامع تر درج گردد همچنین زینت بخش کتاب چند دست خط مبارک از حضرت امام (ره) میباشد که با پی جویی و مراجعه به دفتر نشر ایشان دریافت و در کتاب به تبرک و تیمن آورده شده است.
نکته دیگری که نیاز به یادآوری و تأکید دارد این که برخی از سخنرانیها تحلیلها یادداشتها و … که در این مجموعه آمده در جهت آگاهی بخشی به مخاطبان محترم و نسلهای آینده است که با نوع آموزه های ،عقیدتی سیاسی فرهنگی و … سپاه آشنا شوند و بدانند که بدون پرداختن به مبانی فکری و فرهنگی لازم، کار با عظمت و تلاش تأثیر گذار تاریخی انجام نمیشود و لذا برای ورود به هر عرصه فعالیتهای ماندگار باید به اصل و اساس عقیده و آرمانهای متعالی و الهی توجه گردد که در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دلیل وظایف و مأموریتهایش این اصل مهم رعایت شده است. ۵ در این مجموعه چنانچه برای اسناد و مطالب مندرج توضيح محل مرجع اسناد در پاورقی آورده نشده به منزله بودن اصل مطالب در بایگانی روابط عمومی سپاه میباشد لذا این کتاب مجموعهای از اصل اسناد موجود در بایگانی سپاه به همراه مطالب مربوط به اقدامات سپاه در جراید کشور است
٦- حتى الامكان برای موارد و موضوعات مندرج در اسناد توضیحاتی در پاورقی آورده شده که به غنای مطالب و ارجاع دهی موارد مربوط می افزاید و آن را مستندتر و جامع تر مینماید
– تعداد اسناد کتاب، رقم ۴۵۶ عدد را شامل میشود که با مراجعه به فهرست میتوان موارد مورد نظر را از لحاظ موضوع تاریخ و اطلاعات دیگر به دست آورد. مطالعه این مجموعه – اسناد کتاب «سپاه در گذر انقلاب اسلامی – شناخت خوبی از آن دوران مهم از تاریخ ایران اسلامی انقلاب و سپاه پیش روی خوانندگان گرامی قرار میدهد به ویژه آن که در این دوره بسیاری از رخدادهای مهم کشور از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ،ایران بدون ملاحظات معمول و شائبه جانبداری به روشنی بیان و نقش فرزندان پاسدار ملت ایران در وقایع اتفاقیه آن روزها بازگو میشود
-۹ توجه به نکات ،تاریخی ،فرهنگی، سیاسی، نظامی …… موجود در اطلاعیه ها بیانیه ها و نیز وجود مواردی از جمله توجه و پایمردی سپاه به حفظ ارزشهای اخلاقی و اسلامی در متن تک تک مطالب کتاب به ویژه برای نسل امروز و فردا قابل یادآوری و درس آموزی است و باید اذعان نمود که به فرمایش حضرت امام (ره) و مطالعة منصفانه استاد «اگر سپاه نبود کشور هم نبود -۱۰ همچنین یادآور میشویم که توجه به مفاد مطالب این کتاب بیانگر نوع ارزشها اهداف و آرمانهای انقلابی و اسلامی بر اساس تأکیدات حضرت امام (ره) میباشد که نشان از تبعیت کامل از فرامین فرماندهی کل قوا و انجام مأموریتهای سپاه بر اساس رهنمودهای معظم له و شرایط خاص آن زمان ،بوده که لازم به بررسی و دقت اهل نظر است.
-۱۱ در این کتاب از ارایه هرگونه تحلیل و اعمال نگاه تبیینی پرهیز شده تا اسناد در شکل واقعی و به دور از هرگونه جانبداری و اعمال سلیقه همراه شود که این امر نه به عنوان ،نقیصه که به عنوان حُسن کار و امانتداری و انتشار بی کم و کاست یا افزودن نگاهها و دیدگاهها میباشد
-۱۲ در مجلدات بعدی مسلماً با دقت و تأمل بر سیر حوادث و وقایع انقلاب و نظام در جایی که ایجاب کند و به ضرورت و ،نیاز مطالب مناسب با شرایط هر مقطع زمانی در اسناد سپاه برای انجام مأموریتها درج میگردد که این امر باعث خواهد شد تا هرگونه تردید و ابهام را در هر شرایط ویژه زمانی رفع نماید. ۱۳ این مجموعه آثار یک جریان کلی و حوادث مربوط به مأموریتهای سپاه را در بر میگیرد لذا تمامی این آثار یک مجموعه وابسته و به هم پیوسته خواهد بود که برای هر موضوع بعدا نمایه ای با توضیحات کافی و مطالب مربوط به آن در هر دوره ابتدای انقلاب تاپایان دفاع مقدس، سازندگی و … – آورده میشود تا هر پدیده یا ،واقعه در چارچوب ویژه خود بررسی شود؛ گرچه به دلیل حجم بسیار گسترده اسناد و تلاش برای انتشار به موقع آن از این که برای هر جلد نمایه جداگانه تهیه شود پرهیز شده است.
١٤ – با توجه به این که ۱۱ جلد از این مجموعه به طور همزمان و در ظرف زمانی ۳ سال تهیه شده و مربوط به تاریخهای ابتدای شکل گیری نظام جمهوری اسلامی – ۱۳۵۷/۱۱/۲۲ تا پایان سال ۱۳۶۰ – یک ونیم سال پس از آغاز جنگ و دفاع مقدس می باشد لذا جلد اول جدید این مجموعه اختصاص به مقطع زمانی (۱۳۵۷/۱۱/۲۲ پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تا ۱۳۵۸/۵/۳۱ دارد.

بدنیست برای علاقمندان به این گونه پژوهشها و صاحب نظران کشور که بعد از انتشار نمونه جلد اول در سال ۱۳۸۹ با اظهار مسرت و استقبال شدید خود از انتشار این مجموعه ما را مورد مهر و الطاف خویش قرار دادند و بر ادامه انتشار این مجلدات تأكید فرمودند یاد آور شویم که پس از مراجعه به منابع بیشتر و گزینش اسناد متنوع تر با برآورد و پیش بینی کنونی و آثاری که ما در شرایط فعلی در اختیار داریم احتمالاً سریال مجلدات این موضوع به بیش از ۲۵۰ جلد افزایش خواهد یافت که در بردارنده تقریباً تمام وقایع و حوادث انقلاب و نظام خواهد بود و مسلماً با رعایت اصل امانت داری و صداقت منتشر خواهد شد و جای هیچ شائبه نیز نخواهد داشت. -۱۵ در طلیعه این مجلد ماندگار ۲ پیام ارزشمند از فرماندهی محترم کل سپاه و نمایندگی مکرم ولی فقیه در سپاه به عنوان سر آغاز ورود به کتاب درج گردیده که اهتمام این دو بزرگوار را در این مهم قدر میدانیم
١٦ در شکل گیری ،کتاب عزیزانی بزرگوار با اخلاص و تلاش فراوان همکاری نمودند – برادر ناصر عقبی که زحمت جمع آوری و حفاظت از این منابع گرانقدر روابط عمومی و بایگانی را شخصا به عهده داشت و با اهتمام بسیار بر انجام مطلوب کار و رفع موانع موجود در جریان این ،فعالیت همکاری بسیار نمود. برادر حمید ترکمن و مهدی دانائی که زحمت حروفچینی این مجلدات را با مشقات بسیار به پایان رسانیدند.
– برادر عباس عظیمی که با تلاش بسیار و صبر و حوصله مثال زدنی بر تدوین جلد اول این مجموعه همت گمارد تا الگویی برای مجلدات بعدی ارایه گردد و همچنین برادر قاسم محمد کریمی که در تدوین اولیۀ جلد دوم این مجموعه همت گمارد؛ که به پاس قدردانی از این ،همت از آنان سپاسگزاریم.
از برادران:
غلامعلی آقا کریمی، یاسین زاده حسنعلی، مجید ، برکتی، حسین سابقی خسرو شاهی محمد قندچی، محسن محمدپور، مصطفى ، ميثمي، ابو الفضل صالح وند، رضا یوسفی

و خواهران:
مریم عطائی، زهرا ،يوسفى سولماز اسماعیلی جاوید مریم کاظمی
که با همکاری صمیمانه موارد اجرایی عدیده ای را در جریان شکل گیری این مجموعه ها به انجام رساندند و همچنین جا دارد از برادران سید ایمان نوری نجفی که زحمت طرح جلد و مسعود آباد – صفحه آرایی کتاب را به نحو مطلوب و با دقت و حوصله تقبل نمودند. بسیار قدردانی نماییم از جناب آقایان علی رضا کمری اندیشمند فرزانه و محمد تقی روغنیها ( عزیزان پرتلاش و همکاران ارزشمند سابق روابط عمومی (سپاه که در مراحل ابتدایی کار با مشاوره و راهنماییهای گرانقدرشان ما را بهرهمند نمودند و همچنین عزیزان کتابخانه مجلس شورای اسلامی حجت الاسلام والمسلمين رسول جعفریان ریاست محترم کتابخانه و عزیزان همکارشان در بخش آرشیو و اسکن خانم فاطمه رضائی و آقایان محمد مداح و حجت ،امیری آرشیو روزنامه اطلاعات آقای بهروز طیرانی روابط عمومی و آرشیو روزنامه کیهان آقایان محمد علی امی و جبار مرادی و دیگر عزیزان خاضعانه سپاس فراوان داریم و امیدواریم که اجر این همکاری صمیمانه و مخلصانه را خداوند سبحان برای آنان منظور نماید.
-۱۷ در این مجلد تلاش نمودیم تا از نقطه نظرات برادر بزرگوار علی دانش منفرد اولین فرمانده سپاه و از بنیان گذاران اولیه سپاه و همچنین سردار رمضان شریف – مسئول کنونی روابط عمومی و انتشارات سپاه برای تبیین شکل گیری و تاریخچه سپاه و همچنین وظایف و نقش روابط عمومی این ارگان با توجه به مأموریتها و شرایط روز کشور در مقاطع زمانی متناسب با دورهٔ مسئولیت خویش بهره مند شویم که مسلما در مجلدات بعدی نیز از دیگر عزیزان بنیانگذار سپاه و افراد مؤثر در شکل گیری سپاه و همچنین مسئولان روابط عمومی این نهاد انقلابی طی این سالها به تناسب تصدی و مقطع تاریخی مطالب ،كتاب استفاده خواهیم -نمود که سپاس ویژه را از بذل محبت و همراهی این عزیزان ابراز میداریم در پایان از همه عزیزان گرانقدری که هر یک به نوعی در انتشار این اثر تاریخی همکاری و تلاش خالصانه نمودهاند قدردانی مینماییم و امیدواریم این همت و محبت خاضعانه همچنان ادامه یابد ان شاء الله.
اجرشان عند الله.
تا ز میخانه و می نام و نشان خواهد بود

شر ما خاک ره پیر مغان خواهد بود

حلقه پیر مغانم ز ازل در گوش است

بر همانیم که بودیم و همان خواهد بود

والسلام

سپاه در گذر انقلاب – مجموعه اطلاعیه، بیانیه، اخبار و … سپاه